ADHD często kojarzymy z dziećmi, jednak warto wiedzieć, że nie mija ono wraz z wiekiem. Co więcej, niejedna osoba z nieco starszego pokolenia nigdy nie została zdiagnozowana i dopiero w życiu dorosłym powoli zaczyna odkrywać, że jej codzienne problemy nie są wynikiem braku dyscypliny, jak być może wmawiało jej otoczenie, ale zespołu nadpobudliwości ruchowej.
Czy w ogóle można zdiagnozować ADHD u osoby dorosłej?
Z ADHD wiąże się wiele mitów, a jednym z najważniejszych jest ten przytoczony we wstępie. Dużej grupie osób wydaje się, że jedynie dzieci mogą na nie cierpieć. Tak jednak nie jest. Również w życiu dorosłym mogą występować problemy związane z zespołem nadpobudliwości ruchowej, a co więcej – jeśli nie zostaną odpowiednio zdiagnozowane i nie będzie prowadzona terapia, mogą się one nasilać. Właśnie dlatego tak ważna jest diagnoza osób dorosłych.
Czy jest możliwa? Oczywiście! W tym celu przeprowadzana jest rozmowa ze specjalistą zajmującym się ADHD (może to być psychiatra lub psychoterapeuta), który oprócz wywiadu daje uczestnikowi badania do wypełnienia specjalny formularz, np. test DIVA 5, MMPI-2 czy test neuropsychologiczny MOXO. Można wykorzystać także kilka z nich, aby jeszcze dokładniej ustalić sposób funkcjonowania osoby cierpiącej na ADHD.
Kiedy można podejrzewać u siebie ADHD?
Wiele osób dorosłych nie zostało zdiagnozowanych w dzieciństwie, przez co wytworzyli specjalny system zachowań, pozwalający im na funkcjonowanie w społeczeństwie. Nie oznacza to jednak, że żadne symptomy nie będą zauważalne. Wręcz przeciwnie, istnieje cały szereg cech, które mogą być podstawą podejrzeń względem ADHD. Są to przede wszystkim:
- trudność w koncentracji przez dłuższy czas lub w organizowaniu sobie pracy,
- problemy z kończeniem pracy, brak przestrzegania instrukcji,
- roztargnienie, zapominanie o ważnych sprawach, szybkie rozpraszanie się (np. nieuporządkowanym otoczeniem),
- konieczność poruszania rękami i nogami,
- niepokój, silna potrzeba aktywności fizycznej lub odrywania się od pracy w celu wykonania innej (fizycznej/manualnej) pracy,
- przerywanie wypowiedzi innych,
- impulsywność, trudność radzenia sobie z emocjami, wybuchowy temperament (może pojawić się nadmierne wpadanie w gniew),
- trudność w czekaniu na swoją kolej (np. w kolejce do kasy).
Jak wygląda leczenie ADHD u osób dorosłych?
Leczenie ADHD u dorosłych opiera się zarówno na farmakoterapii, jak i na psychoterapii. Leki psychostymulujące pomagają w zmniejszeniu dolegliwości takich jak brak koncentracji czy nadpobudliwość ruchowa. Farmakoterapia jest przy tym w pełni bezpieczna i skuteczna w około 80% przypadków. Pomaga często usunąć objawy współtowarzyszące, jak lęk czy obniżenie nastroju.
Jednocześnie jednak należy prowadzić zaawansowaną psychoterapię, która pomaga w zmniejszeniu dyskomfortu życiowego. Jej zadaniem jest zbudowanie takich nowych schematów zachowań, które ułatwiają pacjentowi radzenie sobie z ADHD w codziennym życiu. Pomaga w podniesieniu samooceny i przepracowaniu traum, które mogły powstać na skutek złego traktowania w minionych latach osoby cierpiącej na ADHD.
